Vụ sập cầu dây văng Bình Phong Thạnh trên tỉnh lộ 817 bắc qua sông Vàm Cỏ Tây đoạn qua huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An xảy ra sáng ngày 7/11/2021 vừa qua đã bộc lộ những bất cập trong các dự án xây dựng cầu cũng như công tác kiểm soát xe quá tải trên mạng đường bộ địa phương.
Ngày 8/7/2011, Bộ GTVT đã có Quyết định số 1509/QĐ-BGTVT Về việc phê duyệt Chiến lược phát triển Giao thông nông thôn Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Một trong những “mục tiêu của Chiến lược đến năm 2020 là sẽ từng bước kiên cố hóa cầu cống trên đường GTNT; xóa bỏ hết cầu khỉ, đặc biệt ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long” như Cổng thông tin điện tử Chính phủ đã nhấn mạnh.
Cụ thể phần mục tiêu phát triển đối với kết cấu hạ tầng đã được khẳng định là “Đưa dần hệ thống đường Giao thông nông thôn vào cấp kỹ thuật, đường huyện đạt tiêu chuẩn đường tối thiểu cấp V, đường xã tối thiểu đạt cấp VI theo TCVN 4054:2005”. Với Vùng đồng bằng sông Cửu Long, Chiến lược đã xác định đối với đường bộ là “100% đường huyện, đạt tối thiểu đạt cấp V” và “Hệ thống cầu cống trên các tuyến đường huyện, đường xã được xây dựng kiên cố, phù hợp với cấp đường quy hoạch”.
Điều 2. Tổ chức thực hiện của Quyết định này quy định: “Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo lập và tổ chức thực hiện quy hoạch phát triển Giao thông nông thôn của địa phương mình phù hợp với Chiến lược này; hàng năm có trách nhiệm báo cáo Bộ Giao thông vận tải và các Bộ liên quan về tình hình triển khai, thực hiện”.
Có thể thấy theo chiến lược phát triển này thì các tuyến đường huyện bao gồm cầu cống trên đó tối thiểu phải đạt cấp IV, tức là phải được thiết kế với tải trọng thiết kế H13 theo TCVN 4054:2005.
Tại thời điểm bắt đầu xây dựng cây cầu này, Tiêu chuẩn Quốc gia đối với Đường Giao thông nông thôn – Yêu cầu thiết kế TCVN 10380:2014 đã được công bố. Mục 6.3.2 của Tiêu chuẩn này qui định “Công trình cầu áp dụng cho đường GTNT phải tuân theo các quy định trong các Tiêu chuẩn thiết kế cầu đối với đường ô tô hiện hành”.
Thế mà cầu Bình Phong Thạnh nằm trên tỉnh lộ 817 (tất nhiên phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao hơn đường giao thông nông thôn) vượt sông Vàm Cỏ Tây có tổng chiều dài 190m, do UBND huyện Mộc Hóa làm chủ đầu tư, lại được thiết kế chỉ với tải trọng 5T (!?) và bề rộng cầu 3,8m (!?), mà lại còn là cầu dây văng (!?) … như ông Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch UBND huyện Mộc Hóa đã trả lời báo Thanh Niên ngày 7/11/2021 vừa qua.
Chính báo Long An số ra ngày 7/2/2016 cũng phải cảm thán “Đến cầu dây văng Bình Phong Thạnh bắc qua sông Vàm Cỏ Tây, kiểu dáng như cầu Mỹ Thuận bắc qua sông Tiền, dừng lại vì đèn đỏ, phải chờ bên kia cầu qua hết mới có tín hiệu đèn xanh cho bên này qua, mà tiếc: Cầu quá đẹp mà sao lòng cầu quá hẹp”.
Ảnh 1. Cầu dây văng Bình Phong Thạnh xây dựng 7/2014, hoàn thành 2016 (Ảnh: Báo Long An)
Xin được hỏi đơn vị nào là Tư vấn thiết kế? Cơ quan nào đã phê duyệt? Và cây cầu đã được thiết kế theo tiêu chuẩn nào? Được phê duyệt căn cứ vào những văn bản pháp quy kỹ thuật nào? để cho ra đời một cây cầu phi tiêu chuẩn, phi kinh tế kỹ thuật như vậy.
Và sự cố đã xảy ra.
Ảnh 2. Nhịp dẫn phía mố B cầu Bình Phong Thạnh bị sụp đổ (Ảnh: Thanh Bình/TTXVN)
Theo vietnamplus“vào khoảng 3 giờ ngày 7/11, tài xế Nguyễn Duy Sỹ (sinh năm 1991), tạm trú phường Tân Vạn, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, điều khiển xe tải mang biển số 60C-566.58, … lưu thông qua cầu Bình Phong Thạnh nằm trên tỉnh lộ 817 đã làm nhịp dẫn phía mố B cầu dây văng bắc qua sông Vàm Cỏ Tây sụp đổ, hư hỏng hoàn toàn”.
Theo qui định của Thông tư 46/2015/TT-BGTVT thì “xe thân liền 3 trục có tổng trọng lượng khi chở hàng không được vượt quá 24T… mới được phép lưu hành bình thường các tuyến đường bộ”
Thế mà, theo báo Thanh niên thì “ông Nguyễn Hoài Trung, Phó giám đốc Sở GTVT Long An, cho biết chiếc xe gây ra vụ sập cầu dây văng Bình Phong Thạnh bắc qua sông Vàm Cỏ Tây thuộc huyện biên giới Mộc Hóa vào sáng cùng ngày có tổng trọng tải 48 tấn”.
Vậy ai đã cho phép chiếc xe thân liền 3 trục này lưu hành bình thường trên mạng đường bộ Việt Nam để chở khối lượng nhựa đường lớn đến mức dẫn đến “có tổng trọng tải 48 tấn” xuất phát từ Đồng Nai đến Long An rồi đi vào tỉnh lộ 817 và làm sập cầu dây văng Bình Phong Thạnh?.
Cũng may là xe quá tải mới đi vào cầu dẫn vào lúc 3 giờ sáng nên chỉ mới sập cầu dẫn và trên cầu, dưới sông lúc đó không có người và phương tiện tham gia giao thông nên không có thiệt hại về người. Thế nhưng, nguy cơ xảy ra tai nạn nghiêm trọng, tai nạn chết người vẫn có thể ập đến bất cứ lúc nào đối với chính cây cầu này.
Nguy hại hơn là đang có nhiều các cây cầu khác tương tự được đầu tư xây dựng theo ý muốn chủ quan, đua đòi chạy theo cái gọi là điểm nhấn, cái gọi là hoành tráng, cái gọi là hiện đại, là khác biệt, là phá cách tạo vẻ đẹp độc đáo… để bằng mọi giá có được nào là cầu dây văng, nào cầu Extradosed, cầu vòm cách điệu… ở thành phố ta, tỉnh ta, huyện ta…nhưng lại thiết kế phi tiêu chuẩn và bất chấp các yêu cầu về kinh tế kỹ thuật. Nguy cơ xảy ra sự cố kỹ thuật nghiêm trọng ngày càng tăng lên khi xe quá tải vẫn hoành hành, khi còn nhiều nguyên nhân, nhiều yếu tố khác mà cả phía tư vấn lẫn chủ đầu tư đã không lường hết được ./.
Xin được cảm ơn PGS.TS Tống Trần Tùng đã có những chia sẻ rất hay và bổ ích.
